شیر سوزنی یا سوزن‌گیر (Needle Valve) یک نوع شیر کنترلی است که برای کنترل دقیق جریان فلوئید (مایع یا گاز) در سیستم‌های صنعتی به کار می‌رود. این نوع شیر جزو شیرهای قطع و وصل محسوب نمی‌شود، بلکه برای تنظیم دقیق جریان باز یا بسته می‌شود.

ویژگی‌های اصلی شیر سوزنی عبارتند از:

1. ساختار سوزن:

این شیر دارای یک سوزن بلند است که در داخل یک گیره یا بدنه قرار دارد. حرکت سوزن به صورت عمودی است و می‌تواند باز یا بسته شود.

2. نقطه مخصوص بسته شدن:

سوزن در نقطه مخصوصی از جریان فلوئید قرار دارد و با حرکت سوزن به سمت بالا، جریان را محدود می‌کند و در نتیجه جریان کنترل می‌شود.

3. دقت در کنترل جریان:

از آنجایی که سوزن قابل حرکت است، این شیرها برای کنترل دقیق جریان فلوئید مناسب هستند و می‌توانند به صورت پیشرفته در کاربردهایی که نیاز به تنظیم دقیق جریان دارند، استفاده شوند.

4. استفاده در فشارهای کم تا متوسط:

شیرهای سوزنی معمولاً در فشارهای کم تا متوسط به کار می‌روند و برای اطمینان از کنترل دقیق جریان در این فشارها طراحی شده‌اند.

5. استفاده در سیستم‌های آزمایشگاهی و صنعتی:

این شیرها به دلیل دقت کنترلی‌شان، در سیستم‌های آزمایشگاهی و صنعتی، به ویژه در مواردی که نیاز به تنظیم دقیق جریان وجود دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

6. کنترل فشار:

شیرهای سوزنی می‌توانند نه تنها جریان را بلکه فشار را نیز کنترل کنند. این ویژگی مهم در برخی فرآیندهای صنعتی اهمیت دارد.

7. استفاده در سیستم‌های گازی:

برای کنترل جریان گاز و تنظیم دقیق فشار گاز، شیرهای سوزنی به کار می‌روند.

8. استفاده در سیستم‌های تزریق مواد:

در برخی فرآیندها نیاز به تزریق دقیق مواد خاص به سیستم وجود دارد که این شیرها می‌توانند در این زمینه مورد استفاده قرار گیرند.

به همین دلیل، شیرهای سوزنی به عنوان یک عنصر مهم در کنترل فرآیندهای صنعتی با دقت بالا و استفاده از مواد مختلف، به عنوان یک ابزار حیاتی شناخته می‌شوند.

استفاده از شیرهای سوزنی می‌تواند در کنترل فرآیندهای دقیق و حساس کمک کند، ولی توجه به شرایط کاربرد، فشار و دما، و ویژگی‌های فیزیکی فلوئید مورد استفاده ضروری است.